سوره مومنون به همراه ترجمه

بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ

به نام خداوند بخشنده مهربان

1 قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ

به یقین مؤمنان رستگار شدند;(1)

2 الَّذِینَ هُمْ فِی صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ

آنها که در نمازشان خشوع دارند;(2)

3 وَ الَّذِینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ

و آنها که از لغو و بیهودگى رویگردانند;(3)

4 وَ الَّذِینَ هُمْ لِلزَّکاةِ فاعِلُونَ

و آنها که به (دستور) زکات عمل مى کنند;(4)

5 وَ الَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حافِظُونَ

و آنها که دامان خود را حفظ مى کنند;(5)

6 إِلاّ عَلى أَزْواجِهِمْ أَوْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُومِینَ

جز در مورد همسران و کنیزانشان، که در بهره گیرى از آنان ملامت نمى شوند;(6)

7 فَمَنِ ابْتَغى وَراءَ ذالِکَ فَأُولئِکَ هُمُ العادُونَ

و کسانى که جز این را طلب کنند، تجاوزگرند.(7)

8 وَ الَّذِینَ هُمْ لاِ َماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ

و آنها که امانتها و عهد خود را رعایت مى کنند;(8)

9 وَ الَّذِینَ هُمْ عَلى صَلَواتِهِمْ یُحافِظُونَ

و آنها که بر نمازهایشان مواظبت مى نمایند;(9)

10 أُولئِکَ هُمُ الْوارِثُونَ

(آرى،) آنها وارثانند.(10)

11 الَّذِینَ یَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِیها خالِدُونَ

(وارثانى) که بهشت برین را به ارث مى برند، و جاودانه در آن خواهند ماند.(11)

12 وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الإِنْسانَ مِنْ سُلالَة مِنْ طِین

و ما انسان را از عصاره اى از گِل آفریدیم;(12)

13 ثُمَّ جَعَلْناهُ نُطْفَةً فِی قَرار مَکِین

سپس او را نطفه اى در قرارگاهِ مطمئن (رَحِم) قرار دادیم;(13)

14 ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظاماً فَکَسَوْنَا الْعِظامَ لَحْماً ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبارَکَ اللّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِینَ

سپس نطفه را بصورت علقه [= خون بسته]، و علقه را بصورت مضغه [= چیزى شبیه گوشت جویده شده]، و مضغه را بصورت استخوانهایى درآوردیم; و بر استخوانها گوشت پوشاندیم; سپس آن را آفرینش تازه اى بخشیدیم; پس بزرگ و پر برکت است خدایى که بهترین آفرینندگان است!(14)

15 ثُمَّ إِنَّکُمْ بَعْدَ ذالِکَ لَمَیِّتُونَ

آنگاه شما بعد از آن مى میرید;(15)

16 ثُمَّ إِنَّکُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ تُبْعَثُونَ

سپس در روز قیامت برانگیخته مى شوید.(16)

17 وَ لَقَدْ خَلَقْنا فَوْقَکُمْ سَبْعَ طَرائِقَ وَ ما کُنّا عَنِ الْخَلْقِ غافِلِینَ

ما بر فراز شما هفت راه [= طبقات هفتگانه آسمان] را قرار دادیم; و هرگز از خلق (خود) غافل نبوده ایم.(17)

18 وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً بِقَدَر فَأَسْکَنّاهُ فِی الأَرْضِ وَ إِنّا عَلى ذَهاب بِهِ لَقادِرُونَ

و از آسمان، آبى به اندازه معین فرو فرستادیم; و آن را در زمین (در جایگاه مخصوصى) ساکن نمودیم; و ما بر از بین بردن آن کاملاً قادریم.(18)

19 فَأَنْشَأْنا لَکُمْ بِهِ جَنّات مِنْ نَخِیل وَ أَعْناب لَکُمْ فِیها فَواکِهُ کَثِیرَةٌ وَ مِنْها تَأْکُلُونَ

پس بوسیله آن باغهایى از درختان نخل و انگور براى شما ایجاد کردیم; باغهایى که در آن براى شما میوه هاى فراوانى است; و از آن مى خورید.(19)

20 وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَیْناءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغ لِلآکِلِینَ

و (نیز) درختى را که از طور سینا مى روید[= درخت زیتون]، و از آن روغن و «نان خورش» براى خورندگان فراهم مى گردد (آفریدیم).(20)

21 وَ إِنَّ لَکُمْ فِی الأَنْعامِ لَعِبْرَةً نُسْقِیکُمْ مِمّا فِی بُطُونِها وَ لَکُمْ فِیها مَنافِعُ کَثِیرَةٌ وَ مِنْها تَأْکُلُونَ

و در آفرینش چهارپایان براى شما عبرتى است; از آنچه (از شیر)در درون آنهاست به شما مى نوشانیم; و براى شما در آنها منافع بسیار (دیگرى) است; و از (گوشت) آنها مى خورید;(21)

22 وَ عَلَیْها وَ عَلَى الْفُلْکِ تُحْمَلُونَ

و بر آنها و بر کشتیها سوار مى شوید.(22)

23 وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً إِلى قَوْمِهِ فَقالَ یا قَوْمِ اعْبُدُوا اللّهَ ما لَکُمْ مِنْ إِله غَیْرُهُ أَ فَلا تَتَّقُونَ

ما نوح را به سوى قومش فرستادیم; پس گفت: «اى قوم من! خداوند یکتا را بپرستید، که جز او معبودى براى شما نیست; آیا (از پرستش بتها) پرهیز نمى کنید؟!»(23)

24 فَقالَ الْمَلاَ ُ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ ما هذا إِلاّ بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُرِیدُ أَنْ یَتَفَضَّلَ عَلَیْکُمْ وَ لَوْ شاءَ اللّهُ لاَ َنْزَلَ مَلائِکَةً ما سَمِعْنا بِهذا فِی آبائِنَا الأَوَّلِینَ

جمعیّت اشرافى (و مغرور) از قوم او که کافر بودند گفتند: «این (مرد) بشرى همچون شما است، که مى خواهد بر شما برترى جوید; اگر خدا مى خواست (پیامبرى بفرستد) فرشتگانى نازل مى کرد; ما چنین چیزى را هرگز درنیاکان خود نشنیده ایم!(24)

25 إِنْ هُوَ إِلاّ رَجُلٌ بِهِ جِنَّةٌ فَتَرَبَّصُوا بِهِ حَتّى حِین

او فقط مردى است که به جنونى مبتلاست; پس مدّتى درباره او صبر کنید (تا مرگش فرا رسد، یا از این بیمارى رهایى یابد.)»(25)

26 قالَ رَبِّ انْصُرْنِی بِما کَذَّبُونِ

(نوح)گفت: «پروردگارا! مرا در برابر تکذیب آنان یارى کن.» (26)

27 فَأَوْحَیْنا إِلَیْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْکَ بِأَعْیُنِنا وَ وَحْیِنا فَإِذا جاءَ أَمْرُنا وَ فارَ التَّنُّورُ فَاسْلُکْ فِیها مِنْ کُلّ زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ وَ أَهْلَکَ إِلاّ مَنْ سَبَقَ عَلَیْهِ الْقَوْلُ مِنْهُمْ وَ لا تُخاطِبْنِی فِی الَّذِینَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ

ما به نوح وحى کردیم که: کشتى را در حضور ما، و مطابق وحى ما بساز.و هنگامى که فرمان ما فرا رسد، و (آب از) تنور بجوشد (که نشانه فرا رسیدن طوفان است)، از هریک (از انواع حیوانات) یک جفت در کشتى سوار کن; و (همچنین) خانواده ات را، مگرآنانى که قبلاً وعده هلاکشان داده شده [= همسر و فرزند کافرت];و دیگر درباره ستمکاران با من سخن مگو (و شفاعت مکن)، که آنان همگى غرق خواهند شد.(27)

28 فَإِذَا اسْتَوَیْتَ أَنْتَ وَ مَنْ مَعَکَ عَلَى الْفُلْکِ فَقُلِ الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی نَجّانا مِنَ الْقَوْمِ الظّالِمِینَ

و هنگامى که تو و همه کسانى که با تو هستند در کشتى مستقر شدید، بگو: «ستایش مخصوص خدایى است که ما را از قوم ستمکار نجات بخشید.»(28)

29 وَ قُلْ رَبِّ أَنْزِلْنِی مُنْزَلاً مُبارَکاً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْمُنْزِلِینَ

و بگو: «پروردگارا! ما را در منزلگاهى پربرکت فرود آر، و تو بهترین فرود آورندگانى.» (29)

30 إِنَّ فِی ذالِکَ لَآیات وَ إِنْ کُنّا لَمُبْتَلِینَ

(آرى،) در این ماجرا (براى صاحبان عقل و اندیشه) آیات و نشانه هایى است; و ما به یقین (همگان را) آزمایش مى کنیم.(30)

31 ثُمَّ أَنْشَأْنا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْناً آخَرِینَ

سپس گروه دیگرى را بعد از آنها به وجود آوردیم.(31)

32 فَأَرْسَلْنا فِیهِمْ رَسُولاً مِنْهُمْ أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ ما لَکُمْ مِنْ إِله غَیْرُهُ أَ فَلا تَتَّقُونَ

و در میان آنان پیامبرى از خودشان فرستادیم که: «خداى یگانه را بپرستید; که جز اومعبودى براى شما نیست; آیا (با این همه، از شرک) پرهیز نمى کنید؟!»(32)

33 وَ قالَ الْمَلاَ ُ مِنْ قَوْمِهِ الَّذِینَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا بِلِقاءِ الآخِرَةِ وَ أَتْرَفْناهُمْ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا ما هذا إِلاّ بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یَأْکُلُ مِمّا تَأْکُلُونَ مِنْهُ وَ یَشْرَبُ مِمّا تَشْرَبُونَ

ولى اشرافیان (خودخواه) از قوم او که کافر بودند، و دیدار آخرت را تکذیب مى کردند،و در زندگى دنیا به آنان ناز و نعمت داده بودیم، گفتند: «این بشرى است مثل شما; از آنچه شما مى خورید مى خورد; و از آنچه مى نوشیدمى نوشد! (پس چگونه مى تواند پیامبر باشد؟!)(33)

34 وَ لَئِنْ أَطَعْتُمْ بَشَراً مِثْلَکُمْ إِنَّکُمْ إِذاً لَخاسِرُونَ

و اگر از بشرى همانند خودتان اطاعت کنید، در این صورت به یقین شما زیانکارید.(34)

35 أَ یَعِدُکُمْ أَنَّکُمْ إِذا مِتُّمْ وَ کُنْتُمْ تُراباً وَ عِظاماً أَنَّکُمْ مُخْرَجُونَ

آیا او به شما وعده مى دهدهنگامى که مُردید و خاکو استخوانهایى (پوسیده) شدید، (از قبرها) بیرون آورده مى شوید؟!(35)

36 هَیْهاتَ هَیْهاتَ لِما تُوعَدُونَ

دور است، دور است این وعده هایى که به شما داده مى شود!(36)

37 إِنْ هِیَ إِلاّ حَیاتُنَا الدُّنْیا نَمُوتُ وَ نَحْیا وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثِینَ

به یقین غیراز این زندگى دنیاى ما، چیزى (در کار) نیست; پیوسته گروهى ازمامى میریم، و نسل دیگرى زنده مى شود;و ما هرگز برانگیخته نخواهیم شد!(37)

38 إِنْ هُوَ إِلاّ رَجُلٌ افْتَرى عَلَى اللّهِ کَذِباً وَ ما نَحْنُ لَهُ بِمُؤْمِنِینَ

او فقط مردى است که بر خدا دروغ بسته;و ما هرگز به او ایمان نخواهیم آورد!»(38)

39 قالَ رَبِّ انْصُرْنِی بِما کَذَّبُونِ

(پیامبرشان) گفت: «پروردگارا! مرا در برابر تکذیب آنان یارى کن!» (39)

40 قالَ عَمّا قَلِیل لَیُصْبِحُنَّ نادِمِینَ

(خداوند) فرمود: «بزودى پشیمان خواهند شد;(امّا زمانى که دیگر سودى به حالشان ندارد.)»(40)

41 فَأَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَةُ بِالْحَقِّ فَجَعَلْناهُمْ غُثاءً فَبُعْداً لِلْقَوْمِ الظّالِمِینَ

سرانجام صیحه (مرگبار آسمانى) آنها را بحق فرو گرفت; و ما آنها را همچون خاشاکى بر سیلاب قرار دادیم; دور باد قوم ستمکار (از رحمت خدا)!(41)

42 ثُمَّ أَنْشَأْنا مِنْ بَعْدِهِمْ قُرُوناً آخَرِینَ

سپس اقوام دیگرى را پس از آنها پدید آوردیم.(42)

43 ما تَسْبِقُ مِنْ أُمَّة أَجَلَها وَ ما یَسْتَأْخِرُونَ

هیچ امّتى بر اجل حتمى خود پیشى نمى گیرد، و از آن تأخیر نیز نمى کند.(43)

44 ثُمَّ أَرْسَلْنا رُسُلَنا تَتْرا کُلَّ ما جاءَ أُمَّةً رَسُولُها کَذَّبُوهُ فَأَتْبَعْنا بَعْضَهُمْ بَعْضاً وَ جَعَلْناهُمْ أَحادِیثَ فَبُعْداً لِقَوْم لا یُؤْمِنُونَ

سپس پیامبران خود را یکى پس از دیگرى فرستادیم; هر زمان پیامبرى براى (هدایت) قومى مى آمد،او را تکذیب مى کردند; و ما این امّتهاى سرکش را یکى پس از دیگرى هلاک نمودیم، و آنها را خبرهایى قرار دادیم; (که تنها نامى از آنان باقى ماند.) دور باد (از رحمت خدا) قومى که ایمان نمى آورند!(44)

45 ثُمَّ أَرْسَلْنا مُوسى وَ أَخاهُ هارُونَ بِآیاتِنا وَ سُلْطان مُبِین

سپس موسى و برادرش هارون را با آیات خود و دلیلى روشن فرستادیم،(45)

46 إِلى فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ فَاسْتَکْبَرُوا وَ کانُوا قَوْماً عالِینَ

به سوى فرعون و اطرافیان اشرافى او; امّا آنها تکبّر کردند،و آنها مردمى برترى جوى بودند.(46)

47 فَقالُوا أَ نُؤْمِنُ لِبَشَرَیْنِ مِثْلِنا وَ قَوْمُهُما لَنا عابِدُونَ

آنها گفتند: «آیا ما به دو بشر همانند خودمان ایمان بیاوریم، درحالى که قوم آنها ما را مى پرستند (و بردگان ما هستند)؟!»(47)

48 فَکَذَّبُوهُما فَکانُوا مِنَ الْمُهْلَکِینَ

و آنها آن دو را تکذیب کردند; و سرانجام هلاک شدند.(48)

49 وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسَى الْکِتابَ لَعَلَّهُمْ یَهْتَدُونَ

و ما به موسى کتاب آسمانى دادیم; شاید آنان [= بنى اسرائیل]هدایت شوند.(49)

50 وَ جَعَلْنَا ابْنَ مَرْیَمَ وَ أُمَّهُ آیَةً وَ آوَیْناهُما إِلى رَبْوَة ذاتِ قَرار وَ مَعِین

و ما فرزند مریم [= عیسى] و مادرش را نشانه اى قرار دادیم; و آنها را در سرزمین مرتفعى که داراى امنیّت و آب روان بود جاى دادیم.(50)

51 یا أَیُّهَا الرُّسُلُ کُلُوا مِنَ الطَّیِّباتِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً إِنِّی بِما تَعْمَلُونَعَلِیمٌ

اى پیامبران! از غذاهاى پاکیزه بخورید،و عمل صالح انجام دهید، که من به آنچه انجام مى دهید دانا هستم.(51)

52 وَ إِنَّ هذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّکُمْ فَاتَّقُونِ

و این است امّت شما که همگى امّت واحدى هستید; و من پروردگارشما هستم; پس،از (مخالفت فرمان) من بپرهیزید! (52)

53 فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَیْنَهُمْ زُبُراً کُلُّ حِزْب بِما لَدَیْهِمْ فَرِحُونَ

(گروهى از پیروان ناآگاه پیامبران) کار خود را در میان خویش به پراکندگى کشاندند، و هر گروهى به راهى رفتند; هر گروه به آنچه نزد خود دارند شادمانند! (53)

54 فَذَرْهُمْ فِی غَمْرَتِهِمْ حَتّى حِین

آنها را در جهل و غفلتشان رها کن تا زمانى (که مرگشان فرا رسد یا گرفتار عذاب الهى شوند).(54)

55 أَ یَحْسَبُونَ أَنَّما نُمِدُّهُمْ بِهِ مِنْ مال وَ بَنِینَ

آیا گمان مى کنند اموال و فرزندانى که به آنان مى بخشیم،(55)

56 نُسارِعُ لَهُمْ فِی الْخَیْراتِ بَلْ لا یَشْعُرُونَ

براى این است که درهاى خیرات را با سرعت به روى آنها بگشاییم؟! (چنین نیست) بلکه آنها نمى فهمند (که این وسیله امتحانشان است).(56)

57 إِنَّ الَّذِینَ هُمْ مِنْ خَشْیَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ

به یقین کسانى که از خوف پروردگارشان بیمناکند،(57)

58 وَ الَّذِینَ هُمْ بِآیاتِ رَبِّهِمْ یُؤْمِنُونَ

و آنان که به آیات پروردگارشان ایمان مى آورند،(58)

59 وَ الَّذِینَ هُمْ بِرَبِّهِمْ لا یُشْرِکُونَ

و آنها که به پروردگارشان شرک نمىورزند،(59)

60 وَ الَّذِینَ یُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلى رَبِّهِمْ راجِعُونَ

و آنها که نهایت کوشش را در انجام طاعات به خرج مى دهند و با این حال، از این که سرانجام به سوى پروردگارشان باز مى گردند، دل هایشان ترسان است (60)

61 أُولئِکَ یُسارِعُونَ فِی الْخَیْراتِ وَ هُمْ لَها سابِقُونَ

چنین کسانى درخیرات شتاب مى کنند و از دیگران پیشى مى گیرند.(61)

62 وَ لا نُکَلِّفُ نَفْساً إِلاّ وُسْعَها وَ لَدَیْنا کِتابٌ یَنْطِقُ بِالْحَقِّ وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ

و ما هیچ کس را جز به اندازه تواناییش تکلیف نمى کنیم; و نزد ما کتابى است که بحق سخن مى گوید;و به آنان هیچ ستمى نمى شود.(62)

63 بَلْ قُلُوبُهُمْ فِی غَمْرَة مِنْ هذا وَ لَهُمْ أَعْمالٌ مِنْ دُونِ ذالِکَ هُمْ لَها عامِلُونَ

ولى دلهاى آنها از این (نامه اعمال و روز حساب) در بى خبرى فرو رفته; و اعمال (زشتى) جز این دارند که پیوسته آن را انجام مى دهند.(63)

64 حَتّى إِذا أَخَذْنا مُتْرَفِیهِمْ بِالْعَذابِ إِذا هُمْ یَجْأَرُونَ

تا زمانى که متنعّمان (مغرور) آنها را در چنگال عذاب گرفتار سازیم; ناگاه، ناله هاى دردناک و استغاثه آمیز آنها بلند مى شود. (64)

65 لا تَجْأَرُوا الْیَوْمَ إِنَّکُمْ مِنّا لا تُنْصَرُونَ

(امّا به آنها گفته مى شود:) امروز ناله و فریاد نکنید، زیرا از سوى ما یارى نخواهید شد.(65)

66 قَدْ کانَتْ آیاتِی تُتْلى عَلَیْکُمْ فَکُنْتُمْ عَلى أَعْقابِکُمْ تَنْکِصُونَ

(آیا فراموش کرده اید که) در گذشته آیات من پیوسته بر شما خوانده مى شد; امّا شما (اعراض کرده) به عقب باز مى گشتید؟!(66)

67 مُسْتَکْبِرِینَ بِهِ سامِراً تَهْجُرُونَ

در حالى که در برابر او [= پیامبر] استکبار مى کردید، و در جلسات شبانه خود به بدگویى مى پرداختید!(67)

68 أَ فَلَمْ یَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ أَمْ جاءَهُمْ ما لَمْ یَأْتِ آباءَهُمُ الأَوَّلِینَ

آیا آنها در این گفتار (الهى) نیندیشیدند، یا این که چیزى براى آنان آمده که براى نیاکانشان نیامده است؟!(68)

69 أَمْ لَمْ یَعْرِفُوا رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنْکِرُونَ

یا این که پیامبرشان را نشناختند (وازسوابق او آگاه نیستند)، از این رو او را انکار مى کنند؟!(69)

70 أَمْ یَقُولُونَ بِهِ جِنَّةٌ بَلْ جاءَهُمْ بِالْحَقِّ وَ أَکْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ کارِهُونَ

یا مى گویند او به جنون مبتلا است؟! (چنین نیست) بلکه او حق را براى آنان آورده; امّا بیشترشان از حق کراهت دارند (و گریزانند).(70)

71 وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْواءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّماواتُ وَ الأَرْضُ وَ مَنْ فِیهِنَّ بَلْ أَتَیْناهُمْ بِذِکْرِهِمْ فَهُمْ عَنْ ذِکْرِهِمْ مُعْرِضُونَ

و اگر حق از هوسهاى آنها پیروى مى کرد، آسمانها و زمین و همه کسانى که در آنها هستند تباه مى شدند. و ما به آنها چیزى دادیم که مایه یادآورى (و عزّت و شرف) آنهاست، امّا آنان از آنچه مایه یادآورى (و عزت) آنهاست رویگردانند.(71)

72 أَمْ تَسْأَلُهُمْ خَرْجاً فَخَراجُ رَبِّکَ خَیْرٌ وَ هُوَ خَیْرُ الرّازِقِینَ

یا این که تو از آنها مزد و هزینه اى (در برابر دعوتت) مى خواهى؟ با این که مزد پروردگارت بهتر، و او بهترین روزى دهندگان است.(72)

73 وَ إِنَّکَ لَتَدْعُوهُمْ إِلى صِراط مُسْتَقِیم

به یقین، تو آنان را به راه راست دعوت مى کنى.(73)

74 وَ إِنَّ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ عَنِ الصِّراطِ لَناکِبُونَ

امّا کسانى که به آخرت ایمان ندارند از این راه منحرف مى شوند.(74)

75 وَ لَوْ رَحِمْناهُمْ وَ کَشَفْنا ما بِهِمْ مِنْ ضُرّ لَلَجُّوا فِی طُغْیانِهِمْ یَعْمَهُونَ

و اگر به آنان رحم کنیم و ناراحتى ها (و مشکلات) آنان را برطرف سازیم، (نه تنها بیدار نمى شوند، بلکه) در طغیانشان لجاجت مىورزند و سرگردان مى مانند.(75)

76 وَ لَقَدْ أَخَذْناهُمْ بِالْعَذابِ فَمَا اسْتَکانُوا لِرَبِّهِمْ وَ ما یَتَضَرَّعُونَ

و به راستى ما آنها را به عذاب (و بلا) گرفتار ساختیم(تا بیدار شوند)، امّا آنان نه در برابر پروردگارشان تواضع کردند، و نه به درگاهش تضرّع مى کنند.(76)

77 حَتّى إِذا فَتَحْنا عَلَیْهِمْ باباً ذا عَذاب شَدِید إِذا هُمْ فِیهِ مُبْلِسُونَ

(این وضع ادامه مى یابد) تا زمانى که درى از عذاب شدید به روى آنان بگشاییم، (و چنان گرفتار مى شوند که) ناگهان کاملاً مأیوس گردند.(77)

78 وَ هُوَ الَّذِی أَنْشَأَ لَکُمُ السَّمْعَ وَ الأَبْصارَ وَ الأَفْئِدَةَ قَلِیلاً ما تَشْکُرُونَ

و او کسى است که براى شما گوشو چشم و عقل آفرید; امّا کمتر شکر (او را) به جا مى آورید.(78)

79 وَ هُوَ الَّذِی ذَرَأَکُمْ فِی الأَرْضِ وَ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ

و او کسى است که شما را در زمین آفرید; و به سوى او محشور مى شوید.(79)

80 وَ هُوَ الَّذِی یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ لَهُ اخْتِلافُ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ أَ فَلا تَعْقِلُونَ

و او کسى است که زنده مى کندو مى میراند; و آمد و شد شب و روز از آنِ اوست; آیا نمى اندیشید؟!(80)

81 بَلْ قالُوا مِثْلَ ما قالَ الأَوَّلُونَ

(نه تنها نمى اندیشند،) بلکه آنان نیز مثل آنچه پیشینیان گفته بودند گفتند.(81)

82 قالُوا أَ إِذا مِتْنا وَ کُنّا تُراباً وَ عِظاماً أَ إِنّا لَمَبْعُوثُونَ

آنها گفتند: «آیا هنگامى که مُردیم و خاک و استخوانهایى (پوسیده) شدیم، آیا برانگیخته خواهیم شد؟!(82)

83 لَقَدْ وُعِدْنا نَحْنُ وَ آباؤُنا هذا مِنْ قَبْلُ إِنْ هذا إِلاّ أَساطِیرُ الأَوَّلِینَ

این وعده به ما و پدرانمان از قبل داده شده; این فقط افسانه هاى پیشینیان است.»(83)

84 قُلْ لِمَنِ الأَرْضُ وَ مَنْ فِیها إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ

بگو: «زمین و کسانى که در آن هستند از آن کیست، اگر شما مى دانید؟!»(84)

85 سَیَقُولُونَ لِلّهِ قُلْ أَ فَلا تَذَکَّرُونَ

بزودى مى گویند: «(همه) از آنِ خداست.» بگو: «آیا متذکّر نمى شوید؟!»(85)

86 قُلْ مَنْ رَبُّ السَّماواتِ السَّبْعِ وَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ

بگو: «چه کسى پروردگار آسمانهاى هفتگانه، و پروردگار عرش عظیم است؟»(86)

87 سَیَقُولُونَ لِلّهِ قُلْ أَ فَلا تَتَّقُونَ

بزودى خواهند گفت: «(همه اینها) از آن خداست!» بگو: «آیا تقوا پیشه نمى کنید (و دست از شرک بر نمى دارید)؟!»(87)

88 قُلْ مَنْ بِیَدِهِ مَلَکُوتُ کُلِّ شَیْء وَ هُوَ یُجِیرُ وَ لا یُجارُ عَلَیْهِ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ

بگو: «اگر مى دانید، چه کسى حاکمیت همه موجودات را در دست دارد، و (به بى پناهان) پناه مى دهد، و نیاز به پناه دادن ندارد؟!»(88)

89 سَیَقُولُونَ لِلّهِ قُلْ فَأَنّى تُسْحَرُونَ

خواهند گفت: «(همه اینها) از آنِ خداست!» بگو: «با این حال چگونه (مى گویید) سحر شده اید (و این سخنان سحر و افسون است)؟!»(89)

90 بَلْ أَتَیْناهُمْ بِالْحَقِّ وَ إِنَّهُمْ لَکاذِبُونَ

(چنین نیست) بلکه ما حق را براى آنها آوردیم; و به یقین آنها دروغ گو هستند. (90)

91 مَا اتَّخَذَ اللّهُ مِنْ وَلَد وَ ما کانَ مَعَهُ مِنْ إِله إِذاً لَذَهَبَ کُلُّ إِله بِما خَلَقَ وَ لَعَلا بَعْضُهُمْ عَلى بَعْض سُبْحانَ اللّهِ عَمّا یَصِفُونَ

خدا هرگز فرزندى اختیار نکرده; و خداى دیگرى با او نیست; که اگر چنین مى شد، هر یک از خدایان مخلوقات خود را تحت تدبیر خود مى برد و بعضى از آنان بر بعضى دیگر برترى مى جست (و جهان هستى به تباهى کشیده مى شد); منزّه است خدا از آنچه آنان توصیف مى کنند!(91)

92 عالِمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ فَتَعالى عَمّا یُشْرِکُونَ

او داناى نهان و آشکار است; پس برتر است از آنچه همتاى او قرار مى دهند!(92)

93 قُلْ رَبِّ إِمّا تُرِیَنِّی ما یُوعَدُونَ

بگو: «پروردگارا! اگر عذابهایى را که به آنان وعده داده مى شودبه من نشان دهى،(93)

94 رَبِّ فَلا تَجْعَلْنِی فِی الْقَوْمِ الظّالِمِینَ

پروردگارا! مرا (در این عذابها) با گروه ستمکاران قرار مده.»(94)

95 وَ إِنّا عَلى أَنْ نُرِیَکَ ما نَعِدُهُمْ لَقادِرُونَ

و ما تواناییم که آنچه را به آنها وعده مى دهیم به تو نشان دهیم.(95)

96 ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ السَّیِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِما یَصِفُونَ

بدى را به بهترین راه و روش دفع کن (و پاسخ بدى را به نیکى ده). ما به آنچه توصیف مى کنند داناتریم.(96)

97 وَ قُلْ رَبِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَمَزاتِ الشَّیاطِینِ

و بگو: «پروردگارا! از وسوسه هاى شیاطین به تو پناه مى برم;(97)

98 وَ أَعُوذُ بِکَ رَبِّ أَنْ یَحْضُرُونِ

و پروردگارا از این که آنان نزد من حاضر شوند به تو پناه مى برم.»(98)

99 حَتّى إِذا جاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ رَبِّ ارْجِعُونِ

(آنها همچنان به راه غلط خود ادامه مى دهند) تا زمانى که مرگ یکى از آنان فرا رسد، مى گوید: «پروردگارا! مرا باز گردانید; (99)

100 لَعَلِّی أَعْمَلُ صالِحاً فِیما تَرَکْتُ کَلاّ إِنَّها کَلِمَةٌ هُوَ قائِلُها وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلى یَوْمِ یُبْعَثُونَ

شاید در برابر آنچه ترک کردم (و کوتاهى نمودم) عمل صالحى انجام دهم.»(ولى به او مى گویند:) چنین نیست! این سخنى است که او به زبان مى گوید (و اگر بازگردد، همان راه را ادامه مى دهد); و در پى (مرگ) آنان برزخى است تا روزى که برانگیخته شوند.(100)

101 فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذ وَ لا یَتَساءَلُونَ

و هنگامى که در «صور» دمیده شود، هیچ یک از پیوندهاى خویشاوندى در آن روز میان آنها نخواهد بود;و از یکدیگر تقاضاى کمک نمى کنند (چون کارى از کسى ساخته نیست).(101)

102 فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

کسانى که کفه ترازوهاى (عمل) آنها سنگین است، همان رستگارانند.(102)

103 وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فِی جَهَنَّمَ خالِدُونَ

و آنان که کفه ترازوهاى (عمل) آنها سبک باشد، کسانى هستند که سرمایه وجود خود را از دست داده، در جهنم جاودانه خواهند ماند.(103)

104 تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النّارُ وَ هُمْ فِیها کالِحُونَ

شعله هاى سوزان آتش (همچون شمشیر) به صورتهایشان نواخته مى شود; و در دوزخ چهره اى زشت و عبوس دارند.(104)

105 أَ لَمْ تَکُنْ آیاتِی تُتْلى عَلَیْکُمْ فَکُنْتُمْ بِها تُکَذِّبُونَ

(به آنها گفته مى شود:) آیا آیات من بر شما خوانده نمى شد، پس آن را تکذیب مى کردید؟!(105)

106 قالُوا رَبَّنا غَلَبَتْ عَلَیْنا شِقْوَتُنا وَ کُنّا قَوْماً ضالِّینَ

مى گویند: «پروردگارا! تیره بختى ما بر ما چیره شد،و ما گروه گمراهى بودیم.(106)

107 رَبَّنا أَخْرِجْنا مِنْها فَإِنْ عُدْنا فَإِنّا ظالِمُونَ

پروردگارا! ما را از این (دوزخ) بیرون آر، اگر تکرار کردیم به یقین ستمکاریم (و مستحق عذاب).»(107)

108 قالَ اخْسَؤُا فِیها وَ لا تُکَلِّمُونِ

(خداوند) مى گوید: «دور شوید و به دوزخ درآیید،و با من سخن مگویید!(108)

109 إِنَّهُ کانَ فَرِیقٌ مِنْ عِبادِی یَقُولُونَ رَبَّنا آمَنّا فَاغْفِرْ لَنا وَ ارْحَمْنا وَ أَنْتَ خَیْرُ الرّاحِمِینَ

(فراموش کرده اید) گروهى از بندگانم مى گفتند: پروردگارا! ما ایمان آوردیم; ما را بیامرز و بر ما رحم کن; و تو بهترین رحم کنندگانى.(109)

110 فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِیّاً حَتّى أَنْسَوْکُمْ ذِکْرِی وَ کُنْتُمْ مِنْهُمْ تَضْحَکُونَ

امّا شما آنها را به باد مسخره گرفتید تا (این عمل) شما را از یاد من غافل کرد; و شما به آنان مى خندیدید!(110)

111 إِنِّی جَزَیْتُهُمُ الْیَوْمَ بِما صَبَرُوا أَنَّهُمْ هُمُ الْفائِزُونَ

ولى من امروز آنها را بخاطر صبر و استقامتشان پاداش دادم; آنها پیروز و رستگارند.»(111)

112 قالَ کَمْ لَبِثْتُمْ فِی الأَرْضِ عَدَدَ سِنِینَ

(خداوند) مى گوید: «چند سال در روى زمین درنگ کردید؟» (112)

113 قالُوا لَبِثْنا یَوْماً أَوْ بَعْضَ یَوْم فَسْئَلِ الْعادِّینَ

(در پاسخ) مى گویند: «به اندازه یک روز، یا بخشى از یک روز. از شمار بپرس.»(113)

114 قالَ إِنْ لَبِثْتُمْ إِلاّ قَلِیلاً لَوْ أَنَّکُمْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ

مى فرماید: «(آرى،) شما مقدار کمى درنگ کردید اگر مى دانستید!» (114)

115 أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناکُمْ عَبَثاً وَ أَنَّکُمْ إِلَیْنا لا تُرْجَعُونَ

آیا گمان کردید شما را بیهوده آفریده ایم، و به سوى ما بازگردانده نمى شوید؟!(115)

116 فَتَعالَى اللّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ لا إِلهَ إِلاّ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْکَرِیمِ

پس بلندمرتبه است خداوندى که فرمانرواى حق است، معبودى جز او نیست; و او پروردگارعرش کریم است.(116)

117 وَ مَنْ یَدْعُ مَعَ اللّهِ إِلهاً آخَرَ لا بُرْهانَ لَهُ بِهِ فَإِنَّما حِسابُهُ عِنْدَ رَبِّهِ إِنَّهُ لا یُفْلِحُ الْکافِرُونَ

و هرکس معبود دیگرى را با خدا بخواند ـ و به یقین هیچ دلیلى بر آن نخواهد داشت ـ حساب او نزد پروردگارش خواهد بود;به راستى کافران رستگار نخواهند شد.(117)

118 وَ قُلْ رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ أَنْتَ خَیْرُ الرّاحِمِینَ

و بگو: «پروردگارا! مرا بیامرز و رحمت کن; و تو بهترین رحم کنندگانى.»(118)